\n
\nHenri Lefebvre, kenti, birbiri ile ili\u015fkili \u00fc\u00e7 kavramla tan\u0131mlar: mek\u00e2n, g\u00fcnl\u00fck hayat ve kapitalist sosyal ili\u015fkilerin yeniden \u00fcretimi. Bu perspektife g\u00f6re kent, \u00fcretim ili\u015fkilerinin, insanlar\u0131n g\u00fcndelik hayat deneyimlerinde yeniden \u00fcretildi\u011fi bir k\u00fcresel, mek\u00e2nsal ba\u011flam olarak ifade edilmektedir. Kapitalist sosyal ili\u015fkiler, mek\u00e2n\u0131n g\u00fcnl\u00fck kullan\u0131m\u0131 i\u00e7inde yeniden \u00fcretilmektedir. Ya\u015fan\u0131lan mek\u00e2n, sadece sosyal hayat\u0131n ge\u00e7ti\u011fi edilgen bir sahne de\u011fil, ayn\u0131 zamanda sosyal hayat\u0131n tamamlay\u0131c\u0131 bir unsuru temsil etmektedir. Bu nedenle, sosyal ili\u015fkiler ve ya\u015fan\u0131lan mek\u00e2n g\u00fcnl\u00fck hayatta ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz bir \u015fekilde birbirine ba\u011fl\u0131d\u0131r.
\n
\nSon zamanlarda Marksistlerin ve \u00f6zellikle de Henri Lefebvre\u2019nin kentin yap\u0131s\u0131n\u0131, i\u015fleyi\u015fini analiz ederken pek \u00e7ok kez kulland\u0131\u011f\u0131 bir kavram var: Kent hakk\u0131.
\n
\n\u2018\u2019Kent hakk\u0131 kavram\u0131, basit bir ziyaret ya da geleneksel \u015fehirlere geri d\u00f6nme hakk\u0131 olarak de\u011fil, d\u00f6n\u00fc\u015fm\u00fc\u015f, yenilenmi\u015f kentsel ya\u015fam hakk\u0131 olarak form\u00fcle edilebilir. Burada kilit nokta ise, kullan\u0131m de\u011feri-de\u011fi\u015fim de\u011feri ile paralel bir \u015fekilde sahiplenme-tahakk\u00fcm kavramlar\u0131 aras\u0131ndaki ge\u00e7i\u015fin kent hakk\u0131 i\u00e7in hayati olmas\u0131d\u0131r. S\u00f6z konusu de\u011fi\u015fim, toplumsal d\u00fczlemde \u201ckent toplumu\u201dna ge\u00e7i\u015fin bir ifadesidir ayn\u0131 zamanda.\u2019\u2019 (Henri Lefebvre)
\n
\nKent hakk\u0131, en basit tan\u0131m\u0131yla, bir kentte ya\u015fayan bireylerin kendi g\u00fcndelik hayatlar\u0131 dahilinde kenti d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcrebilmesi ve yeni mekanlar yaratabilmesidir. Kent hakk\u0131 kavram\u0131, egemenlerin mekanlar\u0131 kendi ihtiya\u00e7lar\u0131 do\u011frultusunda in\u015fa etme ve \u00f6rg\u00fctleme faaliyetine kar\u015f\u0131 yoksullar\u0131n, ezilenlerin ya da madunlar\u0131n kentte insanca ya\u015fam hakk\u0131na sahip oldu\u011funu vurgular. Dolay\u0131s\u0131yla bu kavram, ezilenler a\u00e7\u0131s\u0131ndan son derece me\u015fru bir hakt\u0131r. Ku\u015fkusuz ki bu hak \u00e7o\u011funlukla isyan, direni\u015f ve ba\u015fkald\u0131r\u0131y\u0131 meydana getirir. James Holston bu y\u00fczden g\u00fcn\u00fcm\u00fcz kentini bir sava\u015f alan\u0131 olarak g\u00f6r\u00fcr; yoksul\/yoksun s\u0131n\u0131flar\u0131n sosyal hareketlili\u011fi vatanda\u015fl\u0131\u011f\u0131 resmi tan\u0131m\u0131ndan \u00e7\u0131kar\u0131p geni\u015fletirken, yurtta\u015fl\u0131k haklar\u0131 ve \u201ckendi kendini y\u00f6netme\u201dnin yeni \u015fekilleri i\u00e7in kaynak yaratm\u0131\u015f olur.
\n<\/p>\n\n\n\n
![\"\"](\"https:\/\/kentenstituleri.org\/wp-content\/uploads\/2019\/03\/image.png\")
<\/figure>\n\n\n\n\u2018\u2019Olay, olur; gelmektedir, eli kula\u011f\u0131ndad\u0131r; beklenmezken beklenip asla gelmeyen godot\u2019dur, mesihtir, gelir ve ge\u00e7er, \u2018\u2019y\u0131ld\u0131z\u0131n parlad\u0131\u011f\u0131 an\u2019\u2019d\u0131r, \u2018\u2019son bak\u0131\u015fta a\u015fk\u2019\u2019t\u0131r, eylemdir. Gelir, ama geldi\u011fi bilinmez, bilinemez, hissedilir, sezilir, geldi\u011finde muhte\u015femli\u011fiyle -ya\u015fayanlarda, belleklerde, bilin\u00e7te, ruhta, tarihte- iz b\u0131rak\u0131p gider. Yeterlili\u011fi, yetkinli\u011fi bundand\u0131r.\u2019\u2019 (I\u015f\u0131k Erg\u00fcden) Marks, insanlar\u0131n ge\u00e7mi\u015ften miras kalan ko\u015fullar i\u00e7inde kendi tarihlerini yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yler. \u0130\u015fte bu ba\u011flamda Gezi, halk\u0131n kendi sorunlar\u0131na sahip \u00e7\u0131kmak \u00fczere harekete ge\u00e7mesidir; s\u00fcrecin \u00f6znesi olup, kendi eylemiyle kendi tarihini yazmas\u0131d\u0131r; kendinde bilin\u00e7 a\u015famas\u0131ndan kendisi i\u00e7in bilin\u00e7 a\u015famas\u0131na ge\u00e7mesidir. Gezi\u2019nin birlikteli\u011fini \u00e7e\u015fitli a\u00e7\u0131lardan de\u011ferlendirmek m\u00fcmk\u00fcn. Gezi, ezilenlerin en geni\u015f ba\u011flaml\u0131 birle\u015fik m\u00fccadelesinin somut bir ifadesidir. Ayn\u0131 zamanda Gezi, Taksim ile Diyarbak\u0131r\u2019\u0131n (Amed\u2019in) birbirine yak\u0131nla\u015fmas\u0131d\u0131r. K\u00fcrt sorununun, kad\u0131n sorununun, inan\u00e7 sorununun, do\u011fa ve insan m\u00fccadelesinin emek\u00e7i ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 alt\u0131nda toplanmas\u0131 ve daha da \u00f6nemlisi t\u00fcm ezilenlerin ayn\u0131 barikatta yolda\u015fla\u015fmas\u0131d\u0131r.
\n
\n2013 y\u0131l\u0131n\u0131n Haziran ay\u0131nda Gezi ayaklanmas\u0131 meydana gelmi\u015fti. Bu ayaklanma gerek T\u00fcrkiye\u2019de gerekse de d\u00fcnyada \u00e7ok ses getirmi\u015fti. Her kitle m\u00fccadelesinde oldu\u011fu gibi, Gezi\u2019yi de meydana getiren \u00e7e\u015fitli fakt\u00f6rler vard\u0131. As\u0131l odaklanmam\u0131z gereken k\u0131s\u0131m da tam olarak buras\u0131d\u0131r kan\u0131mca. \u00d6ncelikle, Gezi\u2019yi, AKP\u2019nin 2002-2013 y\u0131llar\u0131 aras\u0131nda uygulad\u0131\u011f\u0131 neo-liberal politikalar\u0131n do\u011furdu\u011fu y\u0131k\u0131msal sonu\u00e7lar\u0131n ve halk\u0131n geni\u015f kesimlerinin \u2013\u2018kendili\u011findenci\u2019 \u00f6zelli\u011fe sahip olarak- in\u015fa etti\u011fi bir s\u00fcrecin e\u015fli\u011finde okumak daha do\u011fru ve verimli olacakt\u0131r.
\n
\nGezi ayaklanmas\u0131, AKP\u2019nin; hukuku -Sel\u00e7uk Koza\u011fa\u00e7l\u0131\u2019n\u0131n deyimiyle- \u2018\u2019helvadan puta\u2019\u2019 d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcrmesinin, \u00e7evreyi ranta a\u00e7mas\u0131n\u0131n ve talana g\u00f6z yummas\u0131n\u0131n, kad\u0131nlar\u0131n \u2018toplumsal ahlak\u2019 kavram\u0131 \u00e7er\u00e7evesinde itaatkarla\u015ft\u0131r\u0131lmaya \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131n\u0131n ve erkek \u015fiddetini normalle\u015ftirmesinin\/me\u015frula\u015ft\u0131rmas\u0131n\u0131n, LGBT\u0130+ bireylerin \u2018sapk\u0131n\u2019 olarak g\u00f6rmesinin, demokratik m\u00fccadele kanallar\u0131n\u0131 g\u00fcnden g\u00fcne kapatmas\u0131n\u0131n ve bask\u0131nlar\u0131 artt\u0131rmas\u0131n\u0131n (vb\u2026) bir sonucudur.
\n
\n\u2018\u2019Eylem; \u00f6ng\u00f6r\u00fcs\u00fcz, plans\u0131z, kendi i\u00e7inde ve kendi ba\u015f\u0131na bir bilin\u00e7 ve \u00f6zne olan eylem. \u0130zini tek tek ki\u015filerde, yan yana durabilmi\u015f, s\u00fcrekli de\u011fi\u015fen, de\u011fi\u015febilen, oynak ve esnek birlikteliklerde g\u00f6rebilece\u011fimiz, hareketin i\u00e7inde bi\u00e7imlenen, hareketle birlikte olu\u015fan ve da\u011f\u0131lan \u00f6rg\u00fct olmayan \u00f6rg\u00fctlerde \u2013\u2018\u2019ortak hi\u00e7bir \u015feyi olmayanlar\u0131n \u00f6rg\u00fct\u00fc\u2019nde- bulaca\u011f\u0131m\u0131z olay. Unutulmaz ve g\u00f6rkemli olan, anlam\u0131n\u0131 ve kayd\u0131n\u0131 -belki- \u00e7ok sonra bulacakt\u0131r.\u2019\u2019 (I\u015f\u0131k Erg\u00fcden)
\n<\/p>\n\n\n\n![\"\"](\"https:\/\/kentenstituleri.org\/wp-content\/uploads\/2019\/03\/image-1.png\")
<\/figure>\n\n\n\n
Sonu\u00e7 Yerine
<\/strong>
Harvey , \u2018\u2019Kentsel mekan m\u00fccadeleleri neden \u00f6nemlidir?\u2019\u2019 adl\u0131 makalesinin bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde \u015f\u00f6yle der: \u2018\u2019Hemen \u015fimdi, t\u00fcm kenti nas\u0131l politik olarak anti-kapitalist bir proje etraf\u0131nda organize edece\u011fimizi d\u00fc\u015f\u00fcnmemiz gerekir. Bir anti-kapitalist kent projesinin \u00fcr\u00fcn vermesi olduk\u00e7a uzun bir zaman alacakt\u0131r. Ba\u015fka t\u00fcrde bir kent ve ba\u015fka t\u00fcrde bir kentle\u015fme i\u00e7in daha uzun vadeli bir stratejiye ihtiyac\u0131m\u0131z olacakt\u0131r. Bunu yapmak i\u00e7in \u00f6nce bunu yapacak olan politik iradeyi b\u00fcy\u00fctmeliyiz ve bunu yapmak i\u00e7in politik zorunluluk alg\u0131s\u0131n\u0131 elde etmeliyiz.\u2019\u2019
G\u00fcn ge\u00e7tik\u00e7e derinle\u015fen ekonomik e\u015fitsizlikler ve sosyal adaletsizlik, etnik ve toplumsal cinsiyet temelli ayr\u0131mc\u0131l\u0131k, \u201cmekan\u0131n soyutla\u015fmas\u0131\u201d ile birle\u015fince farkl\u0131 gruplar ve topluluklar aras\u0131 bir koalisyonu gerekli k\u0131l\u0131yor. Bu koalisyon ihtiyac\u0131 ayn\u0131 zamanda birle\u015fik m\u00fccadele ile paralel bir nitelik ta\u015f\u0131yor.
\u201cYa\u015fayacak evlerimiz, bulu\u015facak yerlerimiz olmadan ne ger\u00e7ek demokrasi ne de kayda de\u011fer yeni bir toplum olabilir.\u201d\u00a0 [15M A\u00e7\u0131klamas\u0131]<\/p>\n\n\n\n