Neoliberal\nd\u00f6nemde t\u00fcm ili\u015fki bi\u00e7imleri ve alanlar gibi kentler de piyasa politikalar\u0131na\nentegre bi\u00e7imde d\u00f6n\u00fc\u015fm\u00fc\u015ft\u00fcr. \u00d6zellikle AKP\u2019nin in\u015faat feti\u015fizmi ve bor\u00e7land\u0131rma\npolitikalar\u0131yla somutlanan bu entegrasyon s\u00fcreci mekansal politikalara\ni\u00e7kindir. Bu mekansal politikalar do\u011fal kaynaklar\u0131n, devlet m\u00fclklerinin, ranta\na\u00e7\u0131lmas\u0131 ve acil kamula\u015ft\u0131rma gibi y\u00f6ntemleri i\u00e7erir. K\u00fcreselle\u015fme d\u00f6nemi ile\nkentlerin uluslar aras\u0131 bir meta haline gelmesi ve buna uygun \u015fekilde dizayn\nedilmesi daha \u00f6nce metala\u015fmam\u0131\u015f mekanlar\u0131n sat\u0131\u015fa \u00e7\u0131kar\u0131lmas\u0131n\u0131 gerekli k\u0131lm\u0131\u015f,\nneoliberal devletin karakteristi\u011fi gere\u011fi art\u0131k bu politikalar toplumsal\nmemnuniyetsizli\u011fi dengelemek i\u00e7in de\u011fil dengesiz bir servet birikimini\nbesleyecek \u015fekilde desteklenerek egemen s\u0131n\u0131f\u0131n yeni bi\u00e7imine uygun d\u00fc\u015fen bir\nsermaye s\u0131n\u0131f\u0131n\u0131 \u00fcretmek i\u00e7in y\u00fcr\u00fct\u00fclm\u00fc\u015f ve devlet bu dengesizli\u011fin yarataca\u011f\u0131\ntoplumsal yar\u0131lma olas\u0131l\u0131klar\u0131ndan \u00e7ekinmemi\u015ftir.<\/p>\n\n\n\n
Hakim\ns\u00f6ylemce k\u00fcresel ekonominin kontrol, y\u00f6netim ve organizasyon merkezi olarak\ntan\u0131mlanan \u2018k\u00fcresel kent\u2019 mekan metala\u015fmas\u0131n\u0131n yap\u0131sal bir \u00f6zelli\u011fe d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc konsantre\nbir neoliberal merkez olarak karikat\u00fcrize edilebilir. Bu kentler k\u00fcresel\nekonominin d\u00fc\u011f\u00fcm noktalar\u0131 olarak tariflenirken mekansal ayr\u0131\u015fma ve sosyal\nkutupla\u015fmay\u0131 da kalplerinde ta\u015f\u0131rlar. K\u00fcresel kentin temel motivasyonu ise\nb\u00fcy\u00fck \u00f6l\u00e7ekli alt yap\u0131 projelerinin te\u015fviki ve bunun yabanc\u0131 sermayeyi cezp\nedecek derecede iddial\u0131 olmas\u0131 ve kentin piyasaya uyumlu halde dizayn edilmi\u015f\nyeni imaj\u0131n\u0131n muhtemel yat\u0131r\u0131mc\u0131lara ve t\u00fcm d\u00fcnyaya sat\u0131lmas\u0131d\u0131r. Bu T\u00fcrkiye\u2019de\nbat\u0131 d\u0131\u015f\u0131 bir kalk\u0131nman\u0131n dahiyane yolu olarak sunulsa da s\u00fcrekli olarak\nd\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcme tabi kent par\u00e7ac\u0131klar\u0131n\u0131n in\u015fas\u0131, kentin birbirinden kopuk adac\u0131klara\nb\u00f6l\u00fcnmesi bu adac\u0131klar\u0131 birbirine ba\u011flayacak alt yap\u0131 projeleri devlet-sermaye\nittifak\u0131n\u0131 if\u015fa edecek derecede k\u00fcresel kentle\u015fme projelerini hat\u0131rlat\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
\u00d6zellikle\n1980 sonras\u0131 T\u00fcrkiye\u2019de kentin imar\u0131 ve arsa \u00fcretimi konusunda merkez\u00ee\nyetkileri devralan yerel y\u00f6netimler kentlerin \u00e7eperlerindeki geni\u015f arazileri\nimara a\u00e7mak ve b\u00fcy\u00fck in\u015faat \u015firketlerine pazarlamak yoluyla \u00f6nemli gelir elde\nederken, rant art\u0131\u015f\u0131 ve spek\u00fclasyonun da ba\u015f akt\u00f6r\u00fc oldular. ANAP ve RP\niktidarlar\u0131 bu anlamda \u00f6ncelikle incelenmesi gereken \u00f6rneklerdir. AKP \u00f6ncesinde\nba\u015flayan kentlerin rant alanlar\u0131na d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm\u00fc s\u00fcreci ANAP ile r\u00fc\u015fvet ve adam\nkay\u0131rma ile kol kola y\u00fcr\u00fct\u00fclm\u00fc\u015f, biriken servetin e\u015fitsiz da\u011f\u0131l\u0131m\u0131 kentin\n\u00e7eperindekileri bu birikim s\u00fcrecinden d\u0131\u015flam\u0131\u015ft\u0131r. Mekan\u0131n yeniden \u00fcretiminin\nbir zenginlik biriktirme kayna\u011f\u0131 oldu\u011funu ilk ke\u015ffedenin ise RP oldu\u011fu\ns\u00f6ylenebilir. D\u00f6neminde konut \u00fcretiminin yerel y\u00f6netimlerce desteklenmesi\nsonucu alt-orta s\u0131n\u0131f m\u00fclkiyet sistemine\ndahil olmu\u015ftur. Bu y\u00f6ntem Fazilet Partisi d\u00f6neminde adil d\u00fczen modelinden\nserbest piyasa modeline ge\u00e7ilmesiyle daha da \u015feffafla\u015fm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Kalk\u0131nma\nyar\u0131\u015f\u0131nda ge\u00e7 kalm\u0131\u015f bir \u00fclkeyi devralan AKP \u2018bedelsiz modernle\u015fmeyi\u2019 bir\ny\u00f6ntem olarak belirleyerek k\u00fcresel ekonominin dayatt\u0131\u011f\u0131 liberal politikalar\u0131\nkendi siyaset becerisi olarak sunmu\u015f burada en \u00e7ok dayand\u0131\u011f\u0131 ara\u00e7 ise in\u015faat\nsekt\u00f6r\u00fc olmu\u015ftur. Anti-emperyalizm, cihad, Allah r\u0131zas\u0131 gibi arg\u00fcmanlarla\ngerek\u00e7elendirilen Weber\u2019in H\u0131ristiyanl\u0131k \u00fczerinden kapitalizmle ili\u015fkisini\nkurdu\u011fu p\u00fcriten k\u00f6kenli Protestan ahlak\u0131n\u0131 itinayla yap\u0131sal bir zorunluluk\nolarak in\u015fa etmi\u015f olan AKP, korporatist mant\u0131\u011f\u0131 i\u00e7selle\u015ftirmi\u015f, ekseriyetle\nin\u015faat sekt\u00f6r\u00fcyle ili\u015fkili olan Anadolu sermayesinden beslenir. AKP d\u00f6nemi imar\nfeti\u015fizmi ile tan\u0131mlanabilece\u011fi gibi daha yak\u0131ndan bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda ise a\u015fa\u011f\u0131l\u0131k\nkompleksiyle karakterize olan d\u0131\u015flay\u0131c\u0131 oldu\u011fu kadar sevdal\u0131 da bir medeniyet\nistenci ve bunu motive eden \u00f6fke, piyasa ve k\u00fclt\u00fcr alan\u0131nda narsist bir karakterle\nve pasif bir h\u0131r\u00e7\u0131nl\u0131kla hegemonyas\u0131n\u0131\nin\u015fa etme motivasyonu d\u00f6nemin karakterini \u00f6zetlemektedir.<\/p>\n\n\n\n
\u00a0\u00a0 K\u00fcresel kent hedefi ya\u015fam alanlar\u0131n\u0131 metala\u015ft\u0131r\u0131r. Karakterini kaybeden kent merkezleri zihinlerde marketler olarak somutlan\u0131rken kent ile insan aras\u0131ndaki ba\u011f insan\u0131n edilgen bir safta konumland\u0131\u011f\u0131 bir ili\u015fkiyi anlatmaya ba\u015flar. Bu ili\u015fkide mekan\u0131n fonksiyonlar\u0131 de\u011fil mekan\u0131n kendisi de ticarile\u015fir. Piyasa iktidar\u0131n\u0131n kent dizayn\u0131 birey-mekan aras\u0131ndaki ili\u015fkiyi bi\u00e7imlendirir ve modern insan bu ili\u015fkide bir \u00f6zne olmaktan \u00e7\u0131kar. Kamusal kimlik kentte somutlan\u0131r bu anlamda kentler iktidar\u0131n vuku bulma alanlar\u0131d\u0131r. Belli kentsel sembollerin yerine hegemonik k\u00fclt\u00fcr\u00fcn \u2018yenilerini\u2019 ikame etmek, kent profilini d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcrmek, piyasala\u015fmaya ve ranta a\u00e7\u0131k bir yar\u0131m kalm\u0131\u015fl\u0131kla s\u00fcrekli olarak sermaye s\u0131n\u0131f\u0131na sunulmaya m\u00fcsait ve toplumsal yar\u0131lmalar\u0131 kalbinde ta\u015f\u0131yan bir kenti in\u015fa eden iktidar politikalar\u0131 tam da bu noktada yeni kentlerin yeni bireylerini \u00fcretmek ad\u0131na toplumsal muhalefet i\u00e7in elzemdir.\u00a0 Bu noktada s\u0131n\u0131fsal praksisten mahrum olsa da Sartre\u2019\u0131n \u2018pratiko-inert\u2019 kavramla\u015ft\u0131rmas\u0131 yararl\u0131 olabilir. Kavram; i\u015flenmi\u015f maddenin uyu\u015fuklu\u011funa kar\u015f\u0131 direni\u015fi ve somut bireylerin ba\u011fl\u0131l\u0131k ve sorumluluk hissiyle gruplar olu\u015fturarak \u015fekillenmesini anlat\u0131r. Sartre; uyumlu, \u00f6rt\u00fc\u015fen, \u00e7eli\u015fen ba\u011fl\u0131l\u0131klar\u0131yla belirgin geni\u015f bir toplumsal \u00e7at\u0131\u015fma alan\u0131 boyunca yeni temeller \u00fczerinde birle\u015fen, da\u011f\u0131lan ve yeniden bi\u00e7imlenen bir gruplar a\u011f\u0131n\u0131n varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00fcrmektedir.\u00a0 Neo-liberal d\u00f6nemin antikapitalist karakterli toplumsal hareketlerinin bir \u00e7o\u011funun kent paydas\u0131nda birle\u015fiyor olmas\u0131 bu alan \u00fczerine daha fazla d\u00fc\u015f\u00fcnmeyi zorunlu k\u0131lmaktad\u0131r. <\/p>\n\n\n\n
Kaynak\u00e7a\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 <\/strong><\/p>\n\n\n\n