Bar\u0131nma; insan\u0131n fiziksel varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u0131\u015fsal etkilere kar\u015f\u0131 korumay\u0131 hedefleyen temel bir gereksinimdir. Bu gereksinim i\u00e7in tarihsel s\u00fcrece veya topluluklar\u0131n karakteristi\u011fine g\u00f6re kal\u0131c\u0131 ve ge\u00e7ici \u00e7\u00f6z\u00fcmler \u00fcretilmi\u015ftir. G\u00fcn\u00fcm\u00fczde az say\u0131daki g\u00f6\u00e7ebe topluluklar d\u0131\u015f\u0131nda kal\u0131c\u0131 konutlar yayg\u0131nl\u0131\u011fa sahiptir.<\/p>\n\n\n\n
Bar\u0131nma gereksiniminin kar\u015f\u0131lanmas\u0131 i\u00e7inde bulunulan toplumsala g\u00f6re bi\u00e7im kazan\u0131r. Burada temel ko\u015fullay\u0131c\u0131 toplumun maddi yeniden \u00fcretim bi\u00e7imi olsa da daha geni\u015f bir \u00e7er\u00e7evede k\u00fclt\u00fcrel, siyasal, teknolojik etkileri de dikkate alabiliriz.<\/p>\n\n\n\n
Konutun aile ba\u011flam\u0131nda ele al\u0131nmas\u0131 olduk\u00e7a yayg\u0131nd\u0131r. Ancak bu tarihsel bir zorunluluk olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, g\u00fcn\u00fcm\u00fcz toplumlar\u0131ndaki kimi e\u011filimleri de d\u0131\u015flamaktad\u0131r. Yaln\u0131z ya\u015fayanlar\u0131n say\u0131s\u0131ndaki y\u00fckseli\u015f, orta s\u0131n\u0131flarda gelir yetersizli\u011fine ba\u011fl\u0131 e\u011filimler ve yoksullar\u0131n, g\u00f6\u00e7menlerin zorunlu y\u0131\u011f\u0131lmalar\u0131 ile akrabal\u0131k ili\u015fkisine dayanmayan konut payla\u015f\u0131mlar\u0131 \u00f6rnek olarak g\u00f6sterilebilir. T\u00fcrkiye’de 2014-2020 aral\u0131\u011f\u0131nda bu tip bar\u0131nma bi\u00e7imi %16’dan %21’e y\u00fckselmi\u015ftir.<\/p>\n\n\n\n
Akrabal\u0131\u011f\u0131 temel almayan bar\u0131nma i\u00e7in tarihsel olarak verilebilecek en \u00e7arp\u0131c\u0131 \u00f6rnek ise \u00c7atalh\u00f6y\u00fckt\u00fcr. M\u00d6 7000 y\u0131llar\u0131na tarihlenen Neolitik Kent’te dinsel veya y\u00f6netsel kamusal yap\u0131lar bulunmamaktad\u0131r. Konut a\u00e7\u0131s\u0131ndan en \u00e7arp\u0131c\u0131 \u00f6zelli\u011fiyse kullan\u0131m\u0131n akrabal\u0131\u011fa dayanmamas\u0131d\u0131r. Yani akraba olmayan ki\u015filer ayn\u0131 evde ya\u015famlar\u0131n\u0131 s\u00fcrd\u00fcrm\u00fc\u015flerdir. Bu kamusal-\u00f6zel alan birli\u011fine alternatif bir ya\u015fam tarz\u0131na i\u015faret etmektedir. \u00c7atalh\u00f6y\u00fck ile ayn\u0131 d\u00f6nemdeki di\u011fer yerle\u015fimlerde ve sonras\u0131nda akrabal\u0131\u011fa dayal\u0131 konut kullan\u0131m\u0131n\u0131n yayg\u0131n oldu\u011fu s\u00f6ylenebilir.<\/p>\n\n\n\n
\u0130mparatorluk d\u00f6nemi Roma’s\u0131na geldi\u011fimizdeyse toplumun s\u0131n\u0131fsal yap\u0131s\u0131na g\u00f6re \u00e7arp\u0131c\u0131 bir \u015fekilde farkl\u0131la\u015fan konut tiplerini g\u00f6rmekteyiz. Roma’da n\u00fcfusun artmas\u0131 ve arsa de\u011ferlerinin y\u00fckselmesi yoksul vatanda\u015flar\u0131n 6-7 katl\u0131 apartmanlara (\u0130nsula) yerle\u015fmesine neden olmu\u015ftur. Zengin ve ayr\u0131cal\u0131kl\u0131 vatanda\u015flarsa 1-2 katl\u0131 villalarda ya\u015famaktad\u0131r. Apartmanlar\u0131n \u00fcst katlar\u0131nda su ve tuvaletlerin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcrsek ko\u015fullar\u0131n olduk\u00e7a k\u00f6t\u00fc oldu\u011funu s\u00f6yleyebiliriz. Yang\u0131nlardan kolayca etkilenen yap\u0131 tipinin de etkisiyle \u00fcst katlara do\u011fru yoksulluk d\u00fczeyi artmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Yine bu d\u00f6nemde apartman yapt\u0131rmak karl\u0131 bir i\u015f haline gelmi\u015ftir. Hemen her senat\u00f6r\u00fcn konut yat\u0131r\u0131mlar\u0131, kiraya verdi\u011fi daireleri ve ta\u015f\u0131nmaz i\u015fleriyle ilgilenen, kiralar\u0131n\u0131 toplayan emlak\u00e7\u0131s\u0131n\u0131n bulundu\u011fu g\u00f6r\u00fclmektedir. Belkide g\u00fcn\u00fcm\u00fcze en yak\u0131n konut ticaretinin ilk olarak burada ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 s\u00f6ylenebilir.<\/p>\n\n\n\n
Nedenleri farkl\u0131 olsa da n\u00fcfustaki yo\u011funla\u015fma konut sorununun zeminini olu\u015fturmaktad\u0131r. Tar\u0131msal \u00fcretime ve bunun ticaretine dayal\u0131 bir toplum olan Roma \u0130mparatorlu\u011fun ba\u015fkenti i\u00e7in yo\u011funla\u015fman\u0131n nedeni toplumun maddi \u00fcretim bi\u00e7iminden kaynaklanmamaktad\u0131r. Daha \u00e7ok devasa bir imparatorlu\u011fun d\u00fc\u011f\u00fcm noktas\u0131 olmas\u0131na dayanmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Bu fark, kapitalist toplumda ortaya \u00e7\u0131kan konut sorununu daha iyi anlamam\u0131za neden olacakt\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Kapitalist toplumlarda sanayi \u00fcretimi, n\u00fcfusun s\u00fcrekli olarak \u00fcretim alan\u0131n\u0131n \u00e7evresine ta\u015f\u0131nmas\u0131n\u0131 gerektirmi\u015ftir. Temel itki sanayi sermayesinin \u00fcretim i\u00e7in gereksinim duydu\u011fu i\u015fg\u00fcc\u00fcne (yedek i\u015fg\u00fcc\u00fc de dahil) eri\u015fimini kolayca ger\u00e7ekle\u015ftirmesidir. Bu nedenle \u00f6nceki toplumsal bi\u00e7imlerden farkl\u0131 olarak kapitalist toplumlarda n\u00fcfusun yo\u011funla\u015fmas\u0131 sistemik ve yayg\u0131n bir sonu\u00e7tur diyebiliriz. Sanayinin geli\u015fti\u011fi her alan ayn\u0131 zamanda n\u00fcfusun yo\u011funla\u015ft\u0131\u011f\u0131 ve konut sorununun ortaya \u00e7\u0131kma potansiyelinin y\u00fckseldi\u011fi yerlerdir.<\/p>\n\n\n\n
Gerekli i\u015fg\u00fcc\u00fcn\u00fcn sa\u011flanmas\u0131 a\u011f\u0131rl\u0131kla k\u0131rdan kente g\u00f6\u00e7 ile kar\u015f\u0131lansa da, ululararas\u0131 g\u00f6\u00e7lerin etkisininden de s\u00f6z edebiliriz. Tar\u0131mda sanayile\u015fmenin de, hem makinala\u015fma hemde k\u00fc\u00e7\u00fck \u00fcreticilerin yerini i\u015fletmelere b\u0131rakmas\u0131yla bu s\u00fcre\u00e7te etkisi bulunmaktad\u0131r. (1)<\/p>\n\n\n\n
Konut a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00f6nceki toplumsal bi\u00e7imlerle kapitalist toplumlar aras\u0131ndaki bir di\u011fer farkta \u201cbar\u0131nma ile maddi \u00fcretim\u201d birli\u011finin da\u011f\u0131lmas\u0131d\u0131r. Ge\u00e7 avc\u0131 toplay\u0131c\u0131 topluluklardan, feodal toplumlara de\u011fin konut, ayn\u0131 zamanda toplumun maddi yeniden \u00fcretiminin sa\u011fland\u0131\u011f\u0131 mekand\u0131r. Tar\u0131msal \u00fcretimle karakterize olan (ve zanaatkar faaliyetinde de g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcm\u00fcz) bu ili\u015fki fabrika merkezli \u00fcretimle ba\u015flayarak ortadan kalkm\u0131\u015ft\u0131r. Kapitalist toplumda art\u0131k konutun i\u015flevi yaln\u0131zca bar\u0131nma ile s\u0131n\u0131rl\u0131d\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
B\u00f6ylece toplumun maddi \u00fcretiminin zorunlu bir par\u00e7as\u0131 olan konut, i\u015fg\u00fcc\u00fc maliyetlerindeki bir girdiye d\u00f6n\u00fc\u015fm\u00fc\u015ft\u00fcr. Bu maliyeti kimin, ne kadar kar\u015f\u0131layaca\u011f\u0131 ise toplumun ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131k durumu, egemen birikim rejimi gibi fakt\u00f6rlere g\u00f6re de\u011fi\u015fmektedir. \u00d6rne\u011fin bat\u0131 kapitalizminin merkez \u00fclkelerinde geli\u015fmi\u015f sosyal politikalar\u0131n konusu olabilirken, ba\u011f\u0131ml\u0131 bir \u00fclkede gecekondula\u015fmaya yol verilmesine d\u00f6n\u00fc\u015febilir. \u0130\u00e7 pazar\u0131n \u00f6nemli oldu\u011fu ithal ikameci birikim rejiminde \u00fccretlerin belirli bir d\u00fczeyde tutulmas\u0131yla desteklenirken, ihracata dayal\u0131 birikimde tamamen ki\u015filere b\u0131rak\u0131labilir. (2)<\/p>\n\n\n\n
Elbetteki n\u00fcfusun yo\u011funla\u015fmas\u0131 zemini haz\u0131rlasa da bunun bir konut sorununa d\u00f6n\u00fc\u015fmesi i\u00e7in ba\u015fka etkenlerin de varl\u0131\u011f\u0131 gerekir. Burada sava\u015f, iklimsel olaylar gibi etkenlerin d\u0131\u015f\u0131nda, s\u00fcreklili\u011fe sahip olgulardan da s\u00f6z etmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. Bask\u0131n etken olarak kent merkezlerinden \u00e7epere do\u011fru tahliye dalgalar\u0131, ikincil olarak ise sosyal konut politikalar\u0131ndaki de\u011fi\u015fimlerdir. Bunlar\u0131n her ikisi de sermayenin birikim s\u00fcre\u00e7lerindeki de\u011fi\u015fimlerle do\u011frudan ili\u015fkili ve sistemiktir.<\/p>\n\n\n\n
Tahliye dalgalar\u0131 i\u00e7in ilk ve belkide en kapsaml\u0131 \u00f6rnek Bonaparte d\u00f6nemi Paris’inde yap\u0131lan d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcmd\u00fcr. D\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm\u00fcn Mimar\u0131 olan Hausmann; kent merkezinde geni\u015f bulvarlar a\u00e7man\u0131n yan\u0131s\u0131ra i\u015f\u00e7i s\u0131n\u0131f\u0131n\u0131 ve yoksullar\u0131 merkezden uzak banliy\u00f6lere ta\u015f\u0131m\u0131\u015ft\u0131r. 1853 ba\u015flayan bu d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm\u00fcn amac\u0131 sermaye d\u00f6ng\u00fcs\u00fcndeki sorunlar\u0131 ve i\u015fsizli\u011fi \u00e7\u00f6zmek olsa da g\u00fcvenlik gereksiniminin de bir itki oldu\u011fu s\u00f6ylenebilir.<\/p>\n\n\n\n
Kent merkezinden tahliye uygulamalar\u0131 ticaret merkezleri ve l\u00fcks konutlar\u0131n yoksul semtleri \u015fehir d\u0131\u015f\u0131na itmesi \u015feklinde kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. Tahliye g\u00fcn\u00fcm\u00fczde de durmaks\u0131z\u0131n ger\u00e7ekle\u015fmektedir. Merkezlerde alanlar\u0131n de\u011ferlenmesine paralel olarak, yoksul mahallleri y\u0131k\u0131lmakta yerini AVM’lere, sitelere b\u0131rakmaktad\u0131r.
Tahliye edilen mahallelerde ya\u015fayanlar\u0131n bar\u0131nma gereksinimini kar\u015f\u0131lamas\u0131 giderek zorla\u015fmaktad\u0131r. Bu \u00e7er\u00e7evede ortaya \u00e7\u0131kan konut sorunu esas olarak yoksullar, emek\u00e7i s\u0131n\u0131flar ve giderek yok\u015fulla\u015fan orta s\u0131n\u0131flar taraf\u0131ndan ya\u015fanmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Sosyal konutlar\u0131n ise sanayile\u015fme ile (20 yy ba\u015flar\u0131) ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131n\u0131, genellikle yoksul sanayi i\u015f\u00e7ilerini hedefledi\u011fini s\u00f6yleyebiliriz. Sosyal konut politikalar\u0131n\u0131n ortaya \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131nda ise birka\u00e7 sistemik itkiden s\u00f6z etmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.<\/p>\n\n\n\n
T\u00fcrkiye’de bu politikalar\u0131n uygulan\u0131\u015f\u0131 60’l\u0131 y\u0131llara de\u011fin \u201cmemur lojmanlar\u0131\u201d \u00e7er\u00e7evesinde ele al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. 60’l\u0131 y\u0131llarda kentlerde sanayinin geli\u015fmesi ve tar\u0131mdaki makinala\u015fman\u0131n yaratt\u0131\u011f\u0131 b\u00fcy\u00fck g\u00f6\u00e7 dalgas\u0131 kent \u00e7eperlerinde gecekondular\u0131 ortaya \u00e7\u0131karm\u0131\u015ft\u0131r. 61 anayasas\u0131 devlete, yoksul ya da dar gelirli ailelerin sa\u011fl\u0131k ko\u015fullar\u0131na uygun konut gereksinimlerinin kar\u015f\u0131lanmas\u0131 i\u00e7in \u00f6nlem alma y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fc\u011f\u00fc getirse de fiili sonu\u00e7; bir yanda yap-sat\u00e7\u0131lar\u0131n \u00f6n\u00fcn\u00fc a\u00e7an yasal d\u00fczenlemeler, di\u011fer yanda gecekondula\u015fmaya g\u00f6zyumulmas\u0131d\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Gecekondula\u015fma yeni kentli i\u015f\u00e7i s\u0131n\u0131f\u0131n\u0131n bar\u0131nma gereksinimini \u00e7\u00f6zerken, bunun yan\u0131nda sermaye s\u0131n\u0131flar\u0131n\u0131n \u00e7\u0131karlar\u0131 ile uyumlu olarak, eme\u011fin maliyetinin ve genel \u00fccretlerin d\u00fc\u015f\u00fck tutulmas\u0131 y\u00f6n\u00fcnde etkide bulunmu\u015ftur. Sermayenin gereksinimleri i\u00e7in g\u00f6zyumulan yasad\u0131\u015f\u0131 yerle\u015fimler zamanla, yine onun d\u00fczeni i\u00e7in tehdit olu\u015fturan mekanlara yani -onlar i\u00e7in- \u00e7\u00f6z\u00fclmesi gereken bir soruna d\u00f6n\u00fc\u015fecektir.<\/p>\n\n\n\n
1980 darbesi T\u00fcrkiye’de neoliberal uygulamalar\u0131n ba\u015flang\u0131\u00e7 tarihi olarak g\u00f6r\u00fclebilir. Bu d\u00f6nemde 1960\u20131980 aras\u0131 uygulanan ithal ikameci ekonomik modelden vazge\u00e7ilmi\u015ftir. 24 Ocak 1980 kararlar\u0131 ile ihracata dayal\u0131 neoliberal bir ekonominin temelleri at\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Maddi sonu\u00e7lar\u0131 zay\u0131f olsa da 1961 Anayasas\u0131\u2019n\u0131n yoksul ve dar gelirlilere \u00f6ncelik veren maddeleri 82 anayasas\u0131nda neoliberalizmin ekonomi politi\u011fine uygun olarak de\u011fi\u015ftirilmi\u015ftir.<\/p>\n\n\n\n
Neoliberal d\u00f6nemle birlikte ve AKP iktidar\u0131 sonras\u0131nda h\u0131zlanarak, kentsel alanlar\u0131n ya\u011fmalanmas\u0131 ve bunun devlet politikalar\u0131yla desteklenmesi kent i\u00e7i tahliye dalgas\u0131nda b\u00fcy\u00fck bir art\u0131\u015f ortaya \u00e7\u0131karm\u0131\u015ft\u0131r. Bu s\u00fcre\u00e7 kentsel yenilenme, kentsel g\u00fczelle\u015ftirme, spor etkinlikleri, \u00f6zelle\u015ftirme, gayrimenkul spek\u00fclasyonu, end\u00fcstriyel geli\u015fme projeleri gibi pek \u00e7ok yolla ger\u00e7ekle\u015ftirilmi\u015ftir.<\/p>\n\n\n\n
Benzerlerini 1853 Paris’inde veya 1945 sonras\u0131 New York’unda g\u00f6rsekte, Neoliberal d\u00f6nemde \u201ckonut\u201d daha \u00f6nce olmad\u0131\u011f\u0131 kadar finansalla\u015fmayla b\u00fct\u00fcnle\u015fmi\u015f bir metaya d\u00f6n\u00fc\u015fm\u00fc\u015ft\u00fcr. \u0130n\u015faat sekt\u00f6r\u00fcndeki yat\u0131r\u0131m d\u00f6ng\u00fcs\u00fcn\u00fcn k\u0131sal\u0131\u011f\u0131 ve kredilerle tabana yay\u0131lmas\u0131n\u0131n kolayl\u0131\u011f\u0131 finansalla\u015fman\u0131n tercih edilen ara\u00e7lar\u0131ndan birine d\u00f6n\u00fc\u015fmesini sa\u011flam\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Yine bu d\u00f6nemde kentsel alanlar\u0131n ya\u011fmalanmas\u0131 \u015feklinde kendisini g\u00f6steren yayg\u0131n kurals\u0131zla\u015fma e\u011filimleri; ticaret merkezleri, l\u00fcks konutlar, \u00f6zel sitelere yat\u0131r\u0131mlar a\u011f\u0131rl\u0131kta olmak \u00fczere sermayenin birikim s\u00fcrecinde \u00e7arpan etkisi yaratm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Bor\u00e7land\u0131rma politikalar\u0131 ile tabana da yay\u0131lan, halk\u0131n gelirinden daha fazla harcama yapmas\u0131n\u0131 da g\u00fcd\u00fcleyen bu sahte cennet d\u00f6nemi, s\u0131n\u0131f \u00e7at\u0131\u015fmas\u0131n\u0131n b\u00fcy\u00fck oranda \u00e7arp\u0131t\u0131lmas\u0131nda \u00f6nemli etkenlerden biri olmu\u015ftur.<\/p>\n\n\n\n
\u0130lk d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcmlerin 1980’lerde g\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, 2000’lerin ba\u015f\u0131ndan itibaren bor\u00e7lanma politikalar\u0131n\u0131n d\u00fcnyada yayg\u0131nla\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yleyebiliriz. S\u00fcrecin t\u0131kanma e\u011filimlerini 2008 krizine ve sonu\u00e7lar\u0131n\u0131n daha da netle\u015fti\u011fi 2013’e ba\u011flayabiliriz.<\/p>\n\n\n\n
Finansal sermayenin de\u011ferlenmesi sorununun bor\u00e7land\u0131rmayla \u00e7\u00f6z\u00fclmesine dayanan s\u00fcre\u00e7 geride devasa bir y\u0131k\u0131nt\u0131 b\u0131rakm\u0131\u015ft\u0131r. G\u00fcn\u00fcm\u00fczde k\u00fcresel bor\u00e7 yakla\u015f\u0131k 295 trilyon dolar ve bir y\u0131lda d\u00fcnyada \u00fcretilen de\u011fer ise 90 trilyon dolar dolay\u0131ndad\u0131r. Ki\u015filerin, hane halk\u0131n\u0131n bu bor\u00e7taki pay\u0131 50 trilyon dolar dolay\u0131ndad\u0131r. Basit\u00e7e; bor\u00e7lar\u0131n \u00f6denebilmesi i\u00e7in d\u00fcnyada 3,5 y\u0131l s\u0131f\u0131r harcama (g\u0131da, bar\u0131nma, sa\u011fl\u0131k vs\u2026) yap\u0131lmas\u0131 gerekmektedir.<\/p>\n\n\n\n
Elbetteki bu y\u0131k\u0131m\u0131n faturas\u0131n\u0131n, b\u00fct\u00fcn \u00fclkelerde emek\u00e7i s\u0131n\u0131flara kesilmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131 a\u00e7\u0131kt\u0131r. \u0130\u00e7inde bulundu\u011fumuz s\u00fcrecin vah\u015fili\u011finin kayna\u011f\u0131; bir yanda bor\u00e7lar\u0131n emek\u00e7ilere, yoksullara \u00f6detilmesi, di\u011fer yanda sermayenin egemen birikim s\u00fcrecinin korunmas\u0131 iste\u011finden kaynaklanmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Devletlerin ve iktidarlar\u0131n s\u0131n\u0131fsal tercihlerini alenile\u015ftiren ko\u015fullar kimi \u00fclkelerde \u00e7ok daha \u00e7arp\u0131c\u0131 bir \u015fekilde ortaya serilmektedir. \u00c7e\u015fitli bi\u00e7imlerde ve \u00fclkelerde ortaya \u00e7\u0131kan ve \u00e7\u0131kacak olan isyanlar\u0131n temel nedeni bu imkans\u0131z istektir. Y\u0131k\u0131m\u0131n \u015fiddetini art\u0131ran; en temel ihtiya\u00e7lar olan g\u0131da ve bar\u0131nma gereksiniminin giderek kar\u015f\u0131lanamaz hale gelmesidir. (3)<\/p>\n\n\n\n
\u00c7\u0131k\u0131\u015f?<\/p>\n\n\n\n
Konut sorununda dayan\u0131lacak temel dinami\u011fi tahliye dalgalar\u0131 \u00fcretir. Bu iki bi\u00e7imde kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131kar; mahallelerin, yerle\u015fimlerin ya\u011fmalanarak kent \u00e7eperine itilmesi ve kirac\u0131lar\u0131n artan kiralar nedeniyle \u00e7epere g\u00f6\u00e7\u00fcd\u00fcr. \u0130lki kendili\u011finden bir m\u00fccadele zemini ortaya \u00e7\u0131karsa da kirac\u0131lar\u0131n ya\u015fad\u0131klar\u0131 mikro d\u00fczeyde kal\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Her iki dinami\u011fi bar\u0131nma sorununu \u00e7\u00f6zmek i\u00e7in birle\u015ftirmek kolay olmasa da, ancak ortak etkene kar\u015f\u0131, kentsel d\u00fczeyde bir talepler d\u00fczleminde m\u00fcmk\u00fcn olabilir. Bu, konutun sermayenin birikim s\u00fcre\u00e7lerinden kopar\u0131lmas\u0131, kent d\u00fczeyinde yarat\u0131lan bir kamusal a\u011f\u0131n denetimine sokulmas\u0131d\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Elbetteki bu \u00e7er\u00e7evede kamunun ne oldu\u011fu, nas\u0131l kuruldu\u011fu \u00fczerinde d\u00fc\u015f\u00fcnmemiz gereken bir konudur. Kimi zaman devlet, kimi zaman sosyal \u00f6rg\u00fctlenmeler veya ili\u015fkiler alan\u0131 olarak g\u00f6r\u00fclmektedir. Devleti bir kenara b\u0131rak\u0131rsak, genellikle eksik olan kamusal olan\u0131n da toplumun s\u0131n\u0131fsal, siyasal, etnik, k\u00fclt\u00fcrel vb yar\u0131lmalar\u0131ndan ba\u011f\u0131ms\u0131z olmad\u0131\u011f\u0131d\u0131r. Bunlardan ba\u011f\u0131ms\u0131z bireyler olmad\u0131\u011f\u0131 gibi kamusall\u0131kta yoktur. Bar\u0131nma sorununu d\u00fczenleyecek kamusal a\u011f ancak bir tercihler toplulu\u011fu olabilir.<\/p>\n\n\n\n
<\/p>\n\n\n\n